Yerli Yüzyıl'da ikinci el krizi!

  • Kadir Gürcan
  • Kadir Gürcan
    03 Kas 2025 03:05


     

    Tesla'nın herhangi bir modelinin ikinci ele düşmesini beklediğimi bilen dostumun telefonun öbür ucunda “Birinci el niye düşünmüyorsun?” nazik tavsiyesine, “Yahu biz de ikinci el piyasında kalmak biraz genetik. Baksanıza Saray bile Eurofighter'lar için bitparazı müzayedesinde dolaşıyor!” deyiverdim. Daha yaşını dolduramayan Türk Yüzyılı için ciddi bir tedarik zinciri problemi olsa gerek. İşe Saray'ın vaziyet ediyor olmasından da bu anlaşılıyor.

     

    “Hazret, gözün yükseklerde. Tesla yerine Togg'un ikinci ellerine bak! Yerli ve milli kalmak mevcut iktidarın ementüleri arasında. Sende eşlik edersin!” diyen muzip ve nüktedan gençler için de savunmam hazır; “Togg'un birinci el piyasası devlet korumasında. “Kuma” ya düşerse kimse yüzüne bakmaz!”. Laf aramızda Tesla'nın ikinci el modelleri bile tekel mamülleri gibi karaborsa ve bekleme listesinde işlem görüyor.

     

    Saray ve iktidarın savaş şehvetleri gemi azıya almış dur-durak bilmiyor. Almanya ve İngiltere'nin onayı ile ikinci el'den kapatılan Eurofighter'ların satış gününü neredeyse milli bayram ilan edeceklerdi. Öyle böyle değil. Çok sevindiler. Aman dokunmayın, üzerinize harlarlar. Kırk dört adet alınmış. Fiyatı, kullanım sınırları, bakım-tamir masrafları, teknik ve bilirkişi kadrosu gibi ek masraflarla alakalı en küçük bir paylaşıma rastlamadık. Konu vatan-millet olunca gerisi detay, ayrıntı ve teferruat umursamazlığında kanıksanıp makulleşecek. Türkiye Yüzyılı için gerekli ekipman tedarikinin bit pazarından sağlanması biraz garip kaçtı ama olsun. Malum zurnada peşrev aranmaz. Kaşığınıza ne gelirse o!

     

    Alım-satım törenini milli bayram havası içinde veren medya esnafının ağızları kulaklarında. Birkaç hafta önce ABD'ye yatırılan yüklü miktarı gizleyip Trump'ı aziz ilan edeceklerdi. Şeytan bu ya! Aklımıza “İngilizlerle anlaşıp bizi Arkadan vuran Araplar!” ezberimizin alım-satım işlemleri sonrasında birinci kısmı sansüre uğrar mı?” şüphesi düşüverdi. Ya da tek taraflı olarak Arap milletini küçümseyip aşağılamaya devam etsek, Katar'ı incitmiş olur muyuz?

     

    Saray uçak alım işlerini biraz fazla ciddiye alıyor. ABD'ye yapılan gezi öncesinde, ana muhalefet partisi liderini hedef alan “Uçak alma işi çocuk oyuncağı değildir!” şeklindeki aforizma'nın(!) mutlaka haklı bir gerekçesi vardır. Normal şartlarda öyle bir şey de yok. Parayı dökünce ABD Başkanı bile altınıza sandalye sürebiliyor. O noktada pazarlık yaptığınız şey, itibar ve prestij mi yoksa nerede, ne zaman ve hangi şartlarda kullanacağınıza karar veremediğniz sivil ya da savaş uçakları mı? Başta ona karar vermeniz lazım. Gerisi boş!

     

    Dilimizin ucuna kadar geldi, es geçmeyelim. Katar ile kuzu sarması dolma samimiyetinde olan ve hatta geçmiş gün, beşyüz milyon dolarlık uçak hediyesi ile taltif edilen Saray, savaş uçakları alımında niye Almanya ve İngiltere'nin iznine ihtiyaç duyuyor? Hem de ikinci el! Ekonomi Bakanı, bu yılki emekli maaşlarını da iç edip, elektrik ve gaz faturalarına bir zam daha yapsaydı, Eurofighter'ın birinci eline pazarlık etseydi de karizmayı çizdirmeseydi daha şık dururdu.

     

    Yerli ve yabancı araba piyasasını yakından takip eden dostum, “Birinci el araçlar, kapıdan çıktıktan sonra, yüzde yirmibeş zarar ediyor!” demişti. İkinci el'e yönelmemizin altında yatan önemli sebeblerden biri de bu. Tesla da olsa insan yapımı. Bir şekilde elimizde patlarsa, bahanemiz hazır; “Zaten kullanılmıştı!” diyerek gönlümüzü serinletiriz. Olan sadece yastık altındaki karagün akçelerine olur!

     

    Saray'ın da ikinci el piyasasında gezerken benzer espriyi kavradığı kanaatindeyiz. Devletlilerin sütten ağzı yandığı için olsa gerek Eurofighter'lar konusunda daha dikkatliler. Putin'li Kremlin'den aldıkları S-400'ler kullanılamadan hurda oldu. Birkaç ay önce depo amirinden “S-400'leri koyacak yer bulamıyoruz!” şikayeti gelmişti. Neden alındığı ve ne işe yaradığı gibi basit soruların bile cevap bulamadığı S-400 fiyaskosu utanç vesilesi olarak iktidarın boynunda asılı duruyor.

     

    Mevcut iktidarın kağıt üzerinde kalan gelecek vaatlerine oldum olası mesafeli durmayı tercih ettim. ABD ve İngiltere'den alınan uçaklardan sonra Türkiye'de üretildiği iddia edilen ve yere göre sığmayan savaş teknolojisi abartıları, Tesla'nın yanında Togg gibi kalacak. Öyle değil mi?

     

    İkinci milenyumun ilk çeyreğini kalitesiz siyaset, sığıntı ve dahil siyasetçiler, hepsinden kötüsü sıradan ve vasat hükümet icraatlarını abartıp devlet adamlığı dilenen ikinci sınıf siyasi yüzlere mahkum olarak israf ettik. Bir sonraki çeyreği bari zayi etmeseydik iyi olacaktı ama, heyhat!

    03 Kas 2025 03:05