Ticaret Bakanlığı, ABD’nin bazı ülkelere uygulayacağı yeni gümrük vergileriyle ilgili yazılı bir açıklama yaptı. Türkiye’nin diğer ülkelere kıyasla daha düşük tarifeye tabi tutulduğu vurgulandı.
Ticaret Bakanlığı'nın değerlendirmesinde, ABD ile ticaret anlaşması bulunmayan ülkelerin, ABD Başkanı Donald Trump’ın yayımladığı karar doğrultusunda 1 ağustos itibarıyla yürürlüğe giren yeni gümrük vergileriyle karşılaşacağı belirtildi. Söz konusu karar kapsamında, dünya genelinde yüzde 15 ile 50 arasında değişen oranlarda ilave gümrük tarifeleri uygulanacak.

Açıklamada, Türkiye’nin bu süreçte diğer ülkelerden ayrışarak avantajlı bir pozisyonda yer aldığı ifade edilerek, “Türkiye pozitif ayrıştı” denildi.

Bakanlık, Türkiye’nin en düşük gümrük vergisi uygulanan ülkelerden biri olmaya devam ettiğini belirterek şu değerlendirmede bulundu:

    “Türkiye’nin düşük tarife kategorisinde yer alması:

        ABD nezdinde dengeli ve olumlu bir ticari ortak olarak değerlendirildiğini,
        Türk ihracatçısının küresel pazarlarda rekabet gücünü koruduğunu,
        Ve Türkiye’nin dış ticaretteki güçlü konumunun sürdüğünü göstermektedir.

    Bu durum, başta Asya ve Latin Amerika ülkeleri olmak üzere çok sayıda ülkeye kıyasla Türkiye açısından önemli bir avantaj yaratmaktadır.”

STRATEJİK SEKTÖRLERDE MÜZAKERELER SÜRÜYOR

Bakanlık açıklamasında, Türkiye ile ABD arasında "yapıcı temasların" sürdüğü vurgulanarak, özellikle çelik, otomotiv ve bakır gibi stratejik sektörlerde uygulanan tarifelere ilişkin görüşmelere dikkat çekildi. Türkiye lehine daha düşük oranlar sağlanması için girişimlerin sürdüğü belirtilirken, tekstil ve konfeksiyon sektöründe de yeni fırsatların oluşturulmaya çalışıldığı kaydedildi.

Açıklamanın devamında şu ifadelere yer verildi:

“Türkiye’nin önceliği, ABD ile yürütülen dış ticaretin öngörülebilir, adil ve sürdürülebilir bir çerçevede ilerlemesini sağlamaktır. ABD Başkanı tarafından yayımlanan son kararnamede de görüldüğü üzere, Türkiye müzakere süreci olumlu ilerleyen ülkeler arasında yer almakta; bu da ikili ticaret ilişkilerinde karşılıklı diyalog ve işbirliğinin güçlendiğini göstermektedir.”

Ekonomist Mahfi Eğilmez, nisan ayında yayımladığı yazısında ABD'nin gümrük vergilerini belirlerken uyguladığı formüle dikkat çekmişti. Eğilmez, formülün dış ticaret açığına göre belirlendiğini belirterek şu değerlendirmeyi yapmıştı:

    "Trump yönetiminin gümrük vergilerini hesaplamakta kullandığı formül, her ne kadar diğer ülkelerin uyguladığı vergilerle bağlantılı bir hesaba dayandığı öne sürülse de, tamamen ABD’nin o ülkelere karşı verdiği dış ticaret açığına dayanıyor. Formülü basitleştirilmiş olarak şöylece yazabiliriz:

    Uygulanacak Gümrük Vergisi = [(İlgili Ülkeye İhracat – İlgili Ülkeden İthalat) / (İlgili Ülkeden İthalat)] / 2"

    Bu formüle göre yapılan örnek hesaplamalarda, Avrupa Birliği’ne uygulanacak vergi oranı yüzde 19,5 çıkarken, Türkiye için ise oran yüzde 4,2 seviyesinde hesaplandı. Eğilmez, şu ifadeleri kullandı:

    “Türkiye’ye Uygulanacak Gümrük Vergisi = [(15,3 – 16,7) / 16,7] / 2 = 0,042 = % 4,2

    Formüle göre Türkiye’ye yüzde 4 oranında gümrük vergisi uygulanması gerekirken, standart (asgari) gümrük vergisi yüzde 10 olarak belirlendiği için oran yüzde 10 olarak alınmış bulunuyor.”

Eğilmez’in yazısından yola çıkılarak yapılan değerlendirmelerde, ABD’nin formüle göre Avrupa Birliği’ne uygulaması gereken yüzde 19,5’lik gümrük vergisini daha düşük olan yüzde 15 seviyesine indirmesinin ardından, Türkiye’ye uygulanması gereken yüzde 4,2 oranındaki gümrük vergisi yerine yüzde 357,14 oranında farkla yüzde 15’lik bir tarife belirlemesine rağmen, bu durumun Ticaret Bakanlığı tarafından “Türkiye'nin pozitif ayrışması” ve “ABD ile işbirliğinin güçlenmesi” şeklinde yorumlanması dikkat çekti.